Betaalbare woonstad

Een stad is een plaats waar mensen wonen en samenwonen. Wonen zou een basispijler van een stedelijk beleid moeten zijn. Maar dat is niet zo. Vandaag hebben steeds meer Genkenaren het moeilijk een betaalbare woning te vinden. Het stadsbestuur rolt de rode loper uit voor projectontwikkelaars. Wij willen dat de stad radicaal van koers verandert en het heft in eigen handen neemt. Met een ambitieus plan voor betaalbaar wonen. Met voldoende woningen van goede kwaliteit. Een stad met een stedelijke wooncoöperatie die zelf instaat voor de bouw en renovatie van betaalbare woningen.

Onze visie

Wonen is voor veel mensen onbetaalbaar geworden. In Genk heeft 11% van de inwoners betalingsmoeilijkheden voor de maandelijkse kost voor de lening of de huur. Dat is het hoogste percentage van alle centrumsteden. Elke maand stress of je je lening of huur wel gaat kunnen betalen, dat moet veranderen.

Een oplossing komt niet in zicht zolang we geen radicaal ander beleid voeren. De vastgoedsector mikt op het rijke segment van de bewoners. Daardoor is er in die prijsklasse een overaanbod. De mediaanprijs van woningen (dit betekent dat 50% van de mensen boven deze prijs zitten en 50% beneden deze prijs) is de laatste drie jaar met een kwart gestegen in Genk. Vandaag betaal je 290.000 euro voor een woning, in 2020 was dat nog 234.000 euro. Idem voor de huurprijzen, die ook in Genk fors gestegen zijn.

De wachtlijsten voor een sociale woning blijft lang. 2.183 gezinnen (8% van alle huishoudens) wachten in Genk op een sociale woning (gemiddeld langer dan 4 jaar).

Alleenstaanden, starters, nieuwkomers, eenoudergezinnen, werkzoekenden, ouderen met een mager pensioen, grote gezinnen… ze zijn allemaal aangewezen op de onderkant van de woningmarkt. Smerige woontoestanden en huisjesmelkerij blijven bestaan. Kortom, het aanbod voldoet gewoon niet aan de vraag naar gepaste woningen. De vrije markt lost het woningprobleem niet op. Integendeel.

Betaalbaar wonen, dat zou een prestigeproject moeten worden voor de hele stad. Daarvoor hebben we een ambitieus plan voor betaalbaar wonen nodig. Een plan met vier pijlers: (1) een actieve stedelijke vastgoedpolitiek met een stedelijke wooncoöperatie en een nultolerantie voor leegstand; (2) een wooncode op de private huurmarkt, met een objectieve huurprijsbepaling en een woonkeuringslabel; (3) een ambitieus plan voor moderne sociale huisvesting voor een breed publiek en (4) een plan om een renovatierecht te garanderen voor elk Genks gezin. Zo moet het mogelijk zijn om in enkele jaren tijd de nodige nieuwe woningen te hebben waarvan één derde extra sociale woningen en één derde extra betaalbare huur- en koopwoningen.

Elke geïnvesteerde euro in goed wonen is op twee à drie jaar terugverdiend. Logisch. Want wie slecht woont, wordt door de ongezonde woonomstandigheden sneller ziek. Gezinnen die in een te kleine ruimte wonen, hebben meer stress. Omdat kinderen daar niet rustig kunnen studeren, is er ook meer schooluitval. En meer werkverzuim, omdat ziektes sneller worden doorgegeven. Allemaal kosten waar je als maatschappij minder aan moet uitgeven wanneer er voldoende woningen van goede kwaliteit zijn.

Wat wij willen

1. Een actieve stedelijke vastgoedpolitiek en nultolerantie voor leegstand

  • We verbieden de verdere verkoop van stadsgronden en stadsgebouwen.
  • Concessies aan projectontwikkelaars worden alleen vergund via erfpacht.
  • Bij projecten waarin de stad partner is, leggen we strenge eisen op aan de ontwikkelaar op vlak van betaalbare woningen.
  • We gaan voor een derde sociale woningen en een derde betaalbare woningen bij alle nieuwbouwprojecten.
  • We richten een Genkse Wooncoöperatie op die zelf instaat voor de bouw, renovatie en isolatie van woningen.
  • Bij nieuwbouwprojecten van de Genkse Wooncoöperatie inspireren we ons op het Weense SMART-model.
  • We bestrijden commerciële leegstand en woningleegstand met permanente controles.
  • We verhogen het bedrag van de leegstandsheffing en verminderen het aantal vrijstellingen.

Meer achtergrondinformatie

2. Een kwaliteitsvolle en betaalbare huurmarkt

  • We dringen aan bij de Vlaamse overheid om de huurprijzen te plafonneren aan de hand van objectieve criteria, zoals de kwaliteit van de woning, de oppervlakte en het aantal kamers.
  • In afwachting van een Vlaams prijsplafond, stellen we als stad Genk zelf een raster van huurprijzen beschikbaar.
  • We leggen een conformiteitsattest op voor elke huurwoning. Er komen extra woontoezichters om het aantal controles gevoelig op te drijven.
  • De stad beheert zelf een website met alle woningen die te huur zijn. Met kwaliteitslabel en met vermelding van de huurprijs.
  • De stad legt een register aan van eigenaars die een grote woning willen verhuren in cohousingsverband. Op die manier kunnen verschillende alleenstanden, jongeren, ouderen samen een woning delen. De stad begeleidt deze eigenaars en deze huurders in deze formule.
  • Woningen die niet voldoen, registreren we als ongeschikt of onbewoonbaar. De heffingen op ongeschikte of onbewoonbare woningen worden verhoogd en ook echt geïnd.
  • We begeleiden huurders van ongeschikte of onbewoonbare panden om een nieuwe woning te vinden. Het huurcontract kan enkel worden opgezegd als er een alternatieve woning is voor de huurder.
  • We helpen verhuurders die niet de nodige middelen of expertise hebben om hun woning in orde te brengen volgens de normen van de Vlaamse Wooncode.

Meer achtergrondinformatie

3. Een ambitieus beleid voor moderne sociale huisvesting voor een breed publiek

  • Met de sociale huisvestingsmaatschappij WIL zorgen we ervoor dat elke wijk minimaal 9 procent sociale huurwoningen heeft. Op het hele grondgebied van stad Genk streven we naar 20% tegen eind 2040.
  • Bij nieuwbouwprojecten leggen we een minimum van een derde sociale huurwoningen op.
  • We beperken de structurele leegstand in de sociale huisvesting door een gefaseerde planning van de renovaties en door voldoende financiering.
  • We stemmen het sociaal huuraanbod inzake typologie beter af op de vraag.
  • We bevriezen de huurprijzen van sociale woningen en plafonneren de gemeenschappelijke kosten (de huurlasten) op maximaal 10 procent van de huurprijs.
  • We versterken de woonzekerheid van de sociale huurders.
  • We voorzien meer noodwoningen en zorgen voor degelijke opvang van dak & thuislozen in Genk.

Meer achtergrondinformatie

4. Renovatierecht voor iedere Genkenaar

  • De nieuwe Genkse wooncoöperatie maakt een plan om straat per straat, wijk per wijk de huizen energiezuinig te maken. Een samenwerking met Energyville maakt het mogelijk om duurzame renovaties te realiseren met de nieuwste technologieën bij bestaande woningen, rekening houdend met de ervaringen die ze nu opdoen in Nieuw Texas.
  • Elke Genkenaar kan deelnemen aan het renovatieproject in zijn straat of wijk. Door samen te renoveren kan de kostprijs, de administratie en planlast beperkt worden.
  • We richten een noodkoopfonds op voor mensen die een woning van slechte kwaliteit kopen of gekocht hebben, maar niet de middelen hebben om die te renoveren.

Meer achtergrondinformatie